Thực hiện chủ đề công tác năm 2021 của Tập đoàn Điện lực Quốc gia Việt nam (EVN) cùng với nhiệm vụ trọng tâm và lâu dài là đảm bảo cung cấp điện an toàn, liên tục và ổn định cho khách hàng, Công ty Điện lực Yên Bái (PC Yên Bái) đã tăng cường ứng dụng khoa học vào hoạt động sản xuất kinh doanh, Trong đó đẩy mạnh công tác xây dựng hệ thống lưới điện thông minh, hiện đại đồng thời áp dụng những ứng dụng tiến bộ của công nghệ trong công tác quản lý, vận hành đã mang lại nhiều kết quả tích cực.

Công ty Điện lực Yên Bái hiện đang quản lý, vận hành trên 370km đường dây 110kV, 06 TBA 110kV với tổng công suất 299MVA, quản lý trên 2.139km đường dây trung thế, 1.406 trạm biến áp phân phối. Phần lớn các tuyến đường dây 110kV và trung thế chủ yếu đi qua vùng rừng núi, sông suối, địa hình phức tạp, gây khó khăn trong công tác quản lý vận hành, đặc biệt là công tác kiểm tra, xử lý các khiếm khuyết ngăn ngừa sự cố.

Để đáp ứng nhu cầu quản lý, vận hành hệ thống lưới điện với khối lượng trạm biến áp và đường dây ngày càng lớn trong những năm qua PC Yên Bái luôn chú trọng và đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ tiên tiến với mục tiêu hiện đại hóa, tự động hóa lưới điện theo lộ trình xây dựng lưới điện thông minh, tự động hóa trong công tác vận hành lưới điện góp phần nâng cao năng suất lao động, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, chất lượng điện năng, đảm bảo quyền lợi cho khách hàng.

Ngay từ cuối năm 2020 PC Yên Bái đã đưa Trung tâm Điều khiển xa (TTĐKX) vào hoạt động, cải tạo nâng cấp 06 trạm biến áp 110kV thành các trạm biến áp không người trực vận hành, đồng thời kết nối toàn bộ các Máy cắt Recloser trên hệ thống lưới điện trung thế (22-35 KV) về TTĐKX. Thực hiện việc thao tác đóng cắt Máy cắt Recloser bằng hình thức điều khiển xa từ Trung tâm phục vụ cho công tác phân vùng sự cố, tách các phần tử bị sự cố ra khỏi lưới điện và giúp khôi phục lại lưới điện sớm nhất. Đây là giải pháp tối ưu cho việc điều khiển hệ thống điện trên địa bàn tỉnh, việc thu thập thông số kỹ thuật đều được thực hiện tự động. Các hoạt động đóng cắt điện, vận hành lưới điện, giám sát hoạt động và thu thập dữ liệu của trạm cũng được thực hiện từ xa giảm được sức lực cho người lao động.

Trao đổi với anh Phạm Văn Quang - Điều độ viên trung tâm Điều khiển xa Yên Bái cho biết: Từ khi đưa hệ thống điều khiển xa đi vào hoạt động công tác điều hành xử lý sự cố rất thuận lợi, trước đây mỗi khi sự cố máy cắt trên các đường dây tác động phải điều động công nhân quản lý vận hành từ các điểm trực khu vực đến tận nơi để thao tác có điểm cách xa hàng chục cây số mất rất nhiều thời gian di chuyển không đảm bảo an toàn trong điều kiện đêm tối, thời tiết bất lợi… kéo dài thời gian mất điện làm tăng chỉ tiêu độ tin cậy cung cấp  điện. Hiện tại khi có bất kỳ sự cố nào xảy ra cũng dễ dàng phát hiện trong vòng 2 phút; Công nhân không cần ra ngoài hiện trường mà chỉ cần thao tác tại TTĐKX là có thể đóng/cắt các thiết bị điện cách xa hàng trăm km để khoanh vùng, cô lập và thông báo đến Điện lực khu vực. Từ khi hệ thống lưới điện thông minh đi vào vận hành đã giảm được rất nhiều công sức, nhân lực của đội ngũ vận hành. 

 Ảnh: Giám sát điều hành lưới điện tại Trung tâm điều khiển xa Yên Bái 

Đối với các thiết bị điện như máy biến áp, cầu chì tự rơi, tụ bù trung áp, áp tô mát… Vị trí của các thiết bị này thường được đấu nối bằng kẹp nhánh rẽ, đấu lèo và luôn chịu tác động bởi khí hậu, môi trường..., làm giảm nhanh tuổi thọ thiết bị điện. Do đó, trong quá trình vận hành, hệ thống lưới và các thiết bị đấu nối thường bị oxy hóa, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể phát sinh hồ quang cháy hỏng cả hệ thống. PC Yên Bái đã trang bị camera nhiệt để đo trực tiếp nhiệt độ tại các điểm tiếp xúc, các mối nối, đầu cốt trên lưới điện… cho kết quả nhanh chóng và chính xác. Từ đó giúp các đơn vị phát hiện sớm những hiện tượng bất thường trên lưới điện phân phối có nguy cơ xảy ra sự cố mà khi kiểm tra bằng mắt thường khó có thể phát hiện được.

Anh Nguyễn Văn Lý  (Đội  trưởng đội QLTH - Điện lực Thành Phố) cho biết, trước đây khi chưa có thiết bị camera nhiệt, để phát hiện các vị trí mối nối có tiếp xúc xấu dẫn đến phát sinh tia lửa điện hoặc phóng hồ quang điện…anh em trong đơn vị phải thực hiện theo phương pháp thủ công bằng cách quan sát, theo dõi kiểm tra định kỳ lưới điện vào ban đêm, nay sử dụng Camera nhiệt với công nghệ cảm biến bức xạ sóng điện từ dùng tia hồng ngoại có thể dùng để đo nhiệt độ hệ thống, đường dây, thiết bị điện trên lưới điện trung, hạ thế trong mọi thời điểm rất thuận lợi cho công tác quản lý vận  hành  lưới điện giảm được nhân lực cho công tác kiểm tra đường dây.

           Ảnh: Kiểm tra Phát hiện sự cố bằng camera nhiệt 

Với mục tiêu đảm bảo cấp điện an toàn, ổn định, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đời sống sinh hoạt của Nhân dân, những năm qua, PC Yên Bái đã không ngừng đẩy mạnh ứng dụng thành tựu của khoa học công nghệ trong mọi hoạt động SXKD, nhất là trong công tác quản lý, vận hành lưới điện. Một trong những giải pháp đó là triển khai áp dụng công nghệ Flycam vào kiểm tra hành lang, khiếm khuyết trên lưới điện, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa sự cố đường dây, thiết bị, hành lang lưới điện, qua đó góp phần nâng cao năng lực vận hành hệ thống lưới điện. PC Yên Bái đã trang bị Flycam cho 06 Điện lực và 01 Đội Quản lý lưới điện cao thế (QLVHLĐCT) và hoàn thiện cấp phép bay từ tháng 4 năm 2021. Hàng tuần, trước khi thực hiện các chuyến bay định kỳ theo kế hoạch, từng khu vực, PC Yên Bái tổ chức hiệp đồng bay với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh để đảm bảo an ninh theo quy định. 

Hình ảnh lưới điện 110 kV được chụp bằng flycam 

Việc ứng dụng thiết bị Flycam trong công tác quản lý, vận hành lưới điện, giúp cho các đơn vị trực thuộc thuận tiện trong kiểm tra các tuyến đường dây và thiết bị; có thể chụp hình hoặc ghi hình mọi vị trí dọc theo tuyến đường dây từ trên cao theo nhiều góc độ đặc biệt là những cung, đoạn đường dây chạy qua địa hình phức tạp, khó tiếp cận. Nhờ đó, nhân viên vận hành có đủ dữ liệu, thông tin để kiểm tra đánh giá tình trạng vận hành của lưới điện, nhanh chóng phát hiện ra các khiếm khuyết, các vị trí bị phóng điện có nguy cơ xảy ra sự cố, các vị trí cây cối nằm trong hành lang hoặc có khả năng ngã đổ vào đường dây; qua đó kịp thời đưa ra giải pháp khắc phục, ngăn ngừa, giảm thiểu sự cố trên đường dây, giữ an toàn hành lang tuyến, nâng cao độ tin cây cung cấp điện, giảm thời gian mất điện, nâng cao chất lượng điện năng cung cấp cho khách hàng.

Anh Lê Hồng Điệp Tổ trưởng Quản lý đường dây – Đội QLVHLĐCT Yên Bái cho biết : “Việc ứng dụng Flycam để kiểm tra đường dây rất hiệu quả vì lưới điện 110 kV chúng tôi quản lý phần lớn đi trên đồi núi cao, một phần đường dây đi qua vùng lòng hồ Thác Bà rất khó khăn cho công tác kiểm tra bằng thủ công có vị trí cột trên đồi cao để lên được móng cột phải mất 2-3 giờ đi bộ, nay có Flycam chỉ cần đứng ở chân đồi có thể kiểm tra chi tiết được các vị trí cột qua đó phát hiện kịp thời các tồn tại giảm được thời gian di chuyển nên mỗi nhóm quản lý có thể kiểm tra được hàng chục Km đường dây trong ngày qua đó giảm được sức lực và tăng năng xuất lao động đáng kể.”

          Đây chỉ là một phần trong triển khai lưới điện thông minh và ứng dụng Công nghệ vào công tác quản lý vận hành lưới điện. Hiên  nay PC Yên Bái đã, đang tiếp tục việc nâng cao hơn nữa áp dụng hiệu quả các ứng dụng phần mềm như hệ thống thông tin quản lý khách hàng CMIS; hệ thống quản lý kỹ thuật PMIS; phần mềm hỗ trợ lắp đặt, vận hành thiết bị đo đếm công tơ điện tử từ xa DSPM; Hệ thống Quản lý độ tin cậy cung cấp điện OMS, Công nghệ sửa chữa điện Hotline …góp phần đảm bảo điều hành lưới điện an toàn, ổn định, đồng thời nâng cao năng suất lao động và giảm thiểu sự cố gây nguy hiểm cho người lao động.

                                                    Hà Minh Hoàng- Phòng An toàn